Prawa autorskie RP i UE

Prawo autorskie - pojęcie prawnicze (ang. copyright, symbol: © ) określa ogół praw które przysługują autorowi dzieła oraz przepisy regulujące kwestie dotyczące użytkowania i czerpania korzyści z dzieła przez autora.

Prawa autorskie reguluje ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.) w której wyróżnia się:

• autorskie prawa osobiste - uprawnienia jakie przysługują twórcy zawarte w art. 16 "Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych" (Dz. U. 2000 r. Nr 80 poz. 904)
• autorskie prawa majątkowe - uprawnienia jakie przysługują twórcy utworu, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii ekonomicznych. W prawie polskim pojęcie Autorskie prawa majątkowe reguluje art. 17 (i dalsze) "Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych" (teks jednolity Dz. U. 2006 r. Nr 90 poz. 631 z późn. zm.).

Przedmiotem prawa autorskiego jest sam utwór a wszyscy Ci, którzy brali udział w jego tworzeniu i rozpowszechnianiu objęci są prawami pokrewnymi czyli: artyści, wydawcy, organizacje telewizyjne, producenci wideogramów i fonogramów.

Utwór - skutek działalności twórczej o indywidualnym charakterze, przybierający dowolną postać. Utwór musi spełniać kryterium oryginalności (powstanie wytworu działalności twórczej człowieka będącego dziełem jego intelektu) i indywidualności (twórca w chwili powstawania dzieła jest przekonany o jego nowości).

Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

• fotograficzne;
• plastyczne;
• literackie,
• publicystyczne, naukowe, graficzne, programy komputerowe- wszystko co jest wyrażone słowem, symbolami matematycznymi i znakami graficznymi;
• audiowizualne;
• wzornictwo przemysłowe;
• sceniczne, choreograficzne, sceniczno-muzyczne, pantomimiczne;
• architektoniczne, urbanistyczne.
• lutnicze;

Utwory które nie korzystają z ochrony prawem autorskim:

• pomysły i idee - chyba że są wyrażone w oryginalnej formie
• akty normatywne i ich urzędowe projekty,
• urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole,
• opublikowane opisy patentowe lub ochronne,
• proste informacje prasowe,
• znaki firmowe użyte w celach informacyjnych.
• znane powszechnie od dłuższego czasu formy plastyczne, przestrzenne lub muzyczne,
• elementy pozbawione charakteru twórczego, np.: zwykłe tabele, rysunki, zestawienia pozbawione oryginalnej koncepcji np. alfabetyczne.
• teorie i fakty naukowe, pomysły i tematy badawcze
• utwory wystawione na stałe na powszechnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub w ogrodach, jednakże nie do tego samego użytku,
• utwory wystawione w muzeach, galeriach, salach wystawowych, lecz tylko w katalogach i w wydawnictwach publikowanych dla promocji tych utworów, a także w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach w prasie i telewizji, jednakże w granicach uzasadnionych celem informacji